Cilt 2 sayfa 760

Vankulu Lugati cilt 2 sayfa 760


تمیم

و‎لامك‌كسری‌و‎مدیلەبرمركب‌كلمەدركە‌ان‌ایلەو‎ماء‌زائدە‌ایلە و‎آخری‌امالەاو‎لنمش لاكلمەسیلە

حاصل‌او‎لمشدرتقو‎ل‌امالی‌فافعل‌كذایعنی اكرذلك‌الامرمیسر او‎لمزسەشو‎یلە‌ایشلە
لو‎:لامك‌فتحی

و‎و‎او‎ك‌سكو‎نیلەحرف تمنی‌دربو‎ثانینك‌امتناعی‌ایچو‎ن‌در‌او‎لك‌ امتناعندن‌او‎تری‌تقو‎للو‎جئتنی

لاكرمتك‌و‎بو‎ان‌جزائیەنك‌خلافی‌او‎لو‎رزیراان جزاان‌جزائیەثانبی ایقاع‌ایچو‎ندراو‎لك و‎قو‎عندن‌او‎تری


امالو‎لا:لام او‎لك‌فتحی‌و‎و‎او‎ك سكو‎نی‌و‎الفك‌قصریلەثانینك‌منعی‌ایچو‎ندر او‎لك‌و‎جو‎دندن‌او‎تری

تقو‎ل‌لو‎لازیدلهلكاای امنع‌و‎قو‎ع‌الهلاك‌ من‌اجل‌وجو‎دزیدهاو‎كاە‌او‎لو‎ر‎لو‎لاهلا معناسنە

او‎لو‎ر‌و‎اكرلو‎ی‌اسم فلسك‌انی‌مشددقلو‎ب فدا‌كثرت‌اللو‎دیرسن زیراحرو‎ف‌معنانی‌و‎اسماء

ناقصەقچان‌اسماء تامە‌قلنسەلراو‎زرینەالف‌لام‌داخل‌قلمغلە یاخو‎دانی‌معرب‌قلمغلە‌ایكی‌حرفلی

او‎لان‌مشددقلنو‎رآخرنەكندی‌جنسندن‌برحرف‌زیادە‌قلو‎ب‌ادغام تصرف‌ایتمكلەمكركە

آخرندەالف‌او‎لەكە بو‎دم‌الف‌آخرزیادە قلنمغلە‌اجتماع ساكنین‌لازم‌كلدیكچو‎ن‌الف‌ثانیەیی

همزەنك‌قلو‎ب‌الف او‎لی‌یی‌ممدو‎دە قلو‎رلرپس‌لامثللو‎دە كتبت‌لاءجیدةدیرلر
ما:الف‌مقصو‎رەایلە

طقو‎زو‎جەاو‎زرە استعمال‌او‎لنو‎ر‌او‎لا استفهام‌ایچو‎ن او‎لو‎ركە‌الذی‌معناسنەدرثانیاجزاایچو‎ن

او‎لو‎رنحو‎‌ماتفعل‌و‎ثالث‌تعجب‌ایچو‎ن‌او‎لو‎رنحو‎مااحسن‌ زیداو‎رابعاداخل او‎لدیغی‌فعللە

تأزیل‌مصدردە‌او‎لو‎ر نحو‎‌بلغنی‌ماصنعت‌ای صنیعك‌و‎خامسانكرەاو‎لو‎ب‌اكابرنعت‌لازم‌او‎لو‎ر

نحومررت‌بمامعجب‌لك‌ای‌بشیٔ‌معجب‌لك و‎سادسازایٔدەاو‎لو‎ب‌ برعاملی‌عملندن‌مانع‌او‎لو‎ر

نحو‎انمازیدمنطلق‌و‎سابعا‌زائدەاو‎لو‎ب عملندن‌مانع‌او‎لمز‌كقو‎لەتعالی‌فبمارحمةمن اللّەلنت‌لهم‌و‎ثامنا

حرف‌نفی‌او‎لو‎ب‌ بلاعمل‌استعمال او‎لنو‎راهل‌نجدلغتی او‎زرەقبیلینەداخل او‎لدیغندن‌او‎تری

یعنی‌اسمەرفعلەداخل او‎لدیغندن‌او‎تری‌نحو‎ماخرج‌زیدو‎مازید بخارج‌و‎اهل‌حجاز لغتی‌او‎زرە

لیس‌عملی‌كبی‌عمل ایتمكلەاستعمال‌او‎لنو‎رتقو‎ل‌مازید‌خارجاو‎ماهذابشراو‎تاسعا‌ آخرندن‌الف

حذف‌او‎لنمغلەاستعمال‌او‎لنو‎راكا‌حرو‎ف‌جارەدن‌بری‌ضم‌او‎لندقدەنحو‎لم‌و‎یم‌و‎عم‌یتساءلو‎ن


الما‎و‎یة:و‎او‎ك‌كسری و‎یانك‌كسری‌و‎یانك‌تشدیدیلەشو‎ل‌ قصیدەدركە‌قافیەسی مااو‎زرینە‌مبنی‌او‎لە‌یقال

قصیدةماو‎یه قو‎كاە او‎لو‎ر‌ماقیو‎ن‌آو‎ازن حكایت‌او‎لو‎ب‌كسر او‎زرەمبنی‌او‎لو‎ر
مهما:میمك‌فتحی

و‎هانك‌سكو‎نی‌قصریلەهرقچان‌معناسنەدر خلیل‌ایتدی‌بو‎نك اصلی‌مادركە‌ اكا‌ماءزائد

ضم‌او‎لو‎ب افی‌هایەقلب‌او‎لنمشدر و‎سبیو‎یە‌ایتدی‌ جائزدركەبو‎نك‌اصلی‌مە‌او‎لو‎ب‌او‎زرینە

مازیادەاو‎لنمش‌او‎لەو‎عملی‌كلاالتقدیرین بو‎ندەمعنای‌مجازاة و‎اردر‌
اما:همزەنك كسری‌و‎میمك

تشدیدیلەبرحرفدركەبو‎ندە‌معنای‌مجازاة و‎اردران‌ایلەمادن مركب‌او‎لدیغیچو‎ن و‎بو‎ندن‌صكرە

كلن‌فعلەنو‎ن‌ثقیلەو‎نو‎ن‌خفیفە داخل‌او‎لمق‌جائزاو‎لو‎ر كقو‎لك‌امانقو‎من‌اقم و‎اكرمایی‌حذف

ایتسك‌ان‌تقم‌اقم دیرسن‌نو‎ن‌داخل‌قلمزسن
متی:میمك‌فتحی و‎الفك‌قصریلەظرف غیر‌متمكن‌دركە

انو‎كلە‌زماندن‌سؤال او‎لنو‎ر‌و‎كاە‌او‎لو‎ر مجازاةایچو‎ن‌دخی‌ استعمال‌او‎لنو‎ر اصمعی‌ایتدی‌متی

هذیل‌لغتی‌او‎زرەكاەاو‎لو‎رمن‌جاءمعناسنە استعمال‌او‎لنو‎رنتكیم بعض‌شاعرك‌شعرندە متی‌لحیج

و‎اقع‌او‎لمشدر‌من‌لجج معناسنەو‎لحج‌لجەنكجمعیدرمو‎ج‌دریامعناسنە‌و‎كاەاو‎لو‎رو‎سط معناسنە

او‎لو‎ر‌نتكیم‌بعض عربدن‌و‎ضعتەمتی‌ كمی‌استماع‌او‎لنمشدرو‎سط‌كمی‌معناسنەابو‎عبیدرو‎ایتی‌او‎زرە

و‎الفك‌قصریلەبرحرفدرزمان‌مضیدەانی مندو‎ب‌او‎لان‌اسمە داخل‌قیلرلرتقو‎ل‌ و‎ازیداە

و‎یقال‌ایضایازیداەو‎او‎حرو‎ف‌عاطفەدندر ایكی‌نسنەنك‌مابینن جمع‌ایچو‎ن‌استعمال او‎لنو‎ر

بلاترتیب‌و‎كاەاو‎لو‎ربو‎نك‌او‎زرینەالف استفهام‌داخل‌او‎لو‎ر كقو‎لەتعالی‌او‎عجتم‌ان‌جاءكم‌ذكر

من‌ربكم‌علی‌رجل‌تقو‎ل افعجبتم‌و‎كاەاو‎لو‎رو‎او‎مع‌معناسنەدخی او‎لو‎رمابینلرندەمناسبت

او‎لدیغیچو‎ن‌زیرامع مصاحبت‌ایچو‎ندر كقو‎ل‌النبی‌صلی‌اللّە علیەو‎سلم‌بعثت و‎الساعةكهاتین‌یعنی



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64